Veteriner.CC
 Ana Sayfa Keçi Yetiştiriciliği Keçilerin üremesi
 

Keçi Yetiştiriciliği

Veteriner.CC - Keçi
  1. Keçilerin sınıflandırılması
  2. Keçi barınakları
  3. Damızlık seçimi
  4. Besleme
  5. Bakım işlemleri
  6. Hastalıklara karşı korunma
  7. Üreme
  8. Doğum (Oğlaklama)
  9. Kalıtsal kusurlar
  10. Keçi sütü
  11. Keçi eti
  12. Keçi kılı
  13. Diğer keçi ürünleri

Yerli Keçi Irkları

  1. Abaza keçisi Yeni içerik
  2. Halep (Damascus) keçisi Güncellenmiş içerik
  3. Gürcü keçisi Yeni içerik
  4. Honamlı keçisi
  5. Kıl keçisi
  6. Kilis keçisi
  7. Norduz keçisi
  8. Tiftik keçisi

Yabancı Keçi Irkları

  1. Afrika cüce keçisi
  2. Alpin keçisi
  3. Appenzel keçisi
  4. Bakır keçisi
  5. Beetal keçisi
  6. Beyaz alman asil keçi
  7. Boer keçisi
  8. Chevre des fosses keçisi
  9. Damascene keçisi
  10. Girgentana keçisi
  11. İspanyol keçisi
  12. Jamnapari keçisi
  13. Kalahari keçisi
  14. Kamori keçisi
  15. Kaşmir keçisi
  16. Malta keçisi
  17. Nijerya cüce keçisi
  18. Nubiya keçisi
  19. Oberhaslı keçisi
  20. Pygmy keçisi
  21. Rove keçisi
  22. Saanen keçisi
  23. Savannah keçisi
  24. Skopelos keçisi
  25. Tauernschecke keçisi
  26. Toggenburg keçisi
  27. Zalawadi keçisi

Yabani Keçi ırkları

  1. Alaska dağ keçisi
  2. Bezoar keçisi
  3. Himalaya Tahr keçisi
  4. Markhor dağ keçisi Yeni içerik

KEÇİLERİN ÜREMESİ

    Eşeysel Olgunluk ve Damızlık Çağı: Dişi oğlaklar açısından eşeysel olgunluk ya da ergenlik, üreme organlarının gelişmesi sonucu olgunlaşmış yumurtayı oluşturması ve çiftleşme isteği ya da kızgınlık göstermeleri durumudur. Dişi oğlakların bu şekilde ilk kızgınlık gösterdikleri zaman ise eşeysel olgunluk olarak adlandırılır. Dişi oğlaklar eşeysel olgunluk yaşı, ırk, canlı ağırlık, besleme, kuzulama zamanı, yıl ve doğum tipi gibi etmenlere bağlı olarak değişir. Genelde dişi oğlaklar, ergin yaş ağırlığının yüzde 40–60’ ını kazandıkları zaman ergenliğe ulaşırlar. Ay olarak ortalama ergenlik yaşı 5–7 ay dolaylarındadır. Damızlıkta kullanma yaşı ise yerli ırklar için 15–18 ay, kültür ırkları için 8–9 ay olarak kabaca verilebilir. Damızlıkta kullanma için ise ergin yaş ağırlığının %70-75’ne ulaşılması yeterlidir.

    Kızgınlık, Çiftleşme ve Teke Katımı: Keçilerde kızgınlık süresi ortalama 24–48 saattir. Kızgınlık süresi, ırk, yaş, çiftleşme mevsimi dönemleri (baş, orta ve son) ve tekenin uyarıcı etkisine göre ayrım gösterir. Keçilerde yumurtlama, kızgınlık süresinin sonuna doğru şekillenir. Başka bir ifade ile kızgınlığın oluşumundan 30–36 saat sonra olur. Keçilerde kızgınlık belli zaman aralıklarıyla yinelenir (tekrarlanılır). Bu zaman sürecine kızgınlık döngüsü denir. Keçilerde kızgınlık döngüsü uzunluğu 18–22 gün arasındadır, ortalama 21 gün olarak kabul edilir. Kızgınlık döngüsü uzunluğu yaş, ırk, çiftleşme mevsimi dönemi, besleme gibi etmenlere bağlılık olarak değişir.

   Keçilerde, yüksek seviyede gebelik sağlamak için çiftleştirme kızgınlık süresinin ikinci yarısında yapılmalıdır. Bu neden pratik olarak, sabah kızgınlık gösterenler akşam, akşam kızgınlık gösteren dişiler sabah tekeye verilir.

   Kızgın hayvanların belirlenmesinde arama tekelerinden yararlanılabilir. Teke başına genç tekelere 30–40 baş dişi, ergin tekelerde ise 50–70 baş dişi hesaplaması uygundur.

 Teke katımı, bölgelere göre değişmekle birlikte günlerin kısalmaya başladığı ve kızgınlığın yoğun olarak ortaya çıktığı sonbahar aylarında olur. Ülkemizde teke katımı iki şekilde uygulanmaktadır. Entansif sürülerde uygulanan elden teke katımı ve kontrolsüz sürülerde uygulanan serbest teke katımı şeklindedir. Son dönemlerde küresel iklim değişikliğine bağlı olarak çiftleşme sezonunda değişimler meydana gelmiştir. Bazı bölgelerde çiftleşme mevsimi ekim başına kadar sarkmıştır.

   Doğal veya serbest teke katımı: En ilkel yöntem olup ekstansif yetiştiricilikte uygulanır. Bu yöntemde 30–35 keçiye 1 ergin teke veya 15 keçiye 1 genç teke hesap edilir.

   Elden teke katım yöntemi: Bu yöntemde önceden bir aşım planı hazırlanır ve hangi tekenin hangi dişiyle çiftleştirileceği bilinir. Doğacak oğlakları anası ve babası bilindiğinden ıslah çalışmaları yapmak olanaklı hale gelir. Tekeler bu yöntemle daha az yıpranacağından teke başına 60–90 baş keçi ayrılabilir.

   Çiftleşme sezonunda dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biriside tekelerin damızlık vasfı taşımasıdır. Genellikle genç, üreme kusuru olmayan tekeler tercih edilmelidir. İklim koşulları, bakım ve besleme tekelerin performansını direkt olarak etkilemektedir. Bu nedenle çiftleşme döneminden önce tekeleri çok yağlandırmadan ek besleme yapmalı ve bu çiftleştirme boyunca da devam edilmelidir. Çok yaşlı tekeler kullanılmamalıdır. Ayrıca tekelerin atlamasını engelleyecek tırnak sorunları ya da sakatlıklar dikkate alınmalıdır. Çok sıcaklık teke performansı ve sperma kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle çiftleştirme sabah erken saatlerde ya da akşamüstü saatlerinde yapılmalıdır.

   Gebelik: Keçilerde gebelik süresi ırka, yaşa, doğacak oğlağın doğum tipi ve cinsiyetine ve enlem derecesine göre değişir. Örneğin erken gelişen ve döl verimi yüksek keçi ırkları geç gelişenlerden ikiz doğum yapanlar tek doğum yapanlardan tropik de yetişenler ılıman iklimde yetişenlerden daha kısa süren gebelik sürelerine sahiptirler.

   Keçilerde gebelik süresi 144–157 gün arasındadır, ortalama 5 ay olarak kabul edilir. Gebeliğin ilk 2 ayında hücre çoğalması çok hızlı olmakta, yavrunun rahim içerisinde büyümesi ise 4. ve 5. aylarda hızlanmaktadır. Bu nedenle bu dönemlerde keçilerin bakım ve beslenmesine dikkat edilmelidir.

   Keçilerde gebeliğin ilk belirtisi kızgınlığın aşımdan sonra tekrarlanmayışıdır. Bu amaçla keçilerde arasına katımdan 18–22 gün sonra arama tekesi konur. Gebe kalmış keçi bir daha kızgınlık göstermez dolayısıyla tekeden kaçar. Bunun dışında diğer belirtiler arasında dayanışmalarında meydana gelen değişimler söylenebilir. Hayvan sakinleşir, çiftleşme isteği yok olur daha sonra yem yeme isteği artar.

 DERLEYEN: Vet. Hek. Hüseyin DEMİRTAŞ

 
Veteriner.CC

Copyright © 2007 - 2021 Veteriner.CC®
Her Hakkı Saklıdır - All right reserved