|
SIĞIRLARDA ÜÇGÜN
HASTALIĞI - HUMMASI (BOVİNE EPHEMERAL FEVER)
Yaz aylarında enzootiler halinde görülen ve
üç günlük ateşli devresi olan viral bir enfeksiyondur. Öldürücü
bir hastalık olmamakla beraber , süt verimi düşmesine neden olduğu
için ekonomik önemi vardır. Ayrıca mastitis'e karşı duyarlılığı
artırır. Östrusu geciktirir.
Etiyoloji ve Epidemiyoloji:
Rhabdovirüslar'dan bir virus tarafından
meydana getirilir. Virüsün 4 serotipi vardır. Deneysel olarak
hamster ve farelere nakledilebilir.
Kontak suretiyle bulaşma olmaz. Virüs sokucu
sinekler tarafından nakledilir. Bir çok bölgede , sokucu
sineklerin bol olduğu yaz aylarında görülür. Ülkemizde de
görülmektedir.
Hastalığın yeni girdiği yerlerde morbidite
%100 dolaylarında çıkar. Enzooti bölgelerinde %5-10 dolayında
görülür.
Sadece sığırlara mahsus bir hastalıktır. 6
aylıktan büyük danalarda ve her yaştaki sığırlarda rastlanır.
Kolostrum antikorları buzağıları en az 3 ay korur. Besili
hayvanlar zayıflara kıyasla hastalığı daha şiddetli geçirir.
İnkubasyon süresi 2-10 gündür. Virüs lenf
yumruları , akciğer ve dalakta ürer. Viremi devresini takiben ,
lenf yumrularına ve kaslara lokalize olur.
Semptomlar:
Ani olarak beden ısısı artar , süt verimi
düşer , iştah azalır. Solunum sayısı ve kalp frekansı yükselir.
Seroz burun ve gözyaşı akıntıları görülür. Bazı hastalarda hafif
ishal vardır. Hayvan sürekli başını sallar. Kaslarda titremeler
vardır. İskelet kasları takatsizdir. Hayvan yatmak ister. Boyun ,
sırt ve omuz kaslarında şişlikler meydana gelmiş olabilir.
Hastalığın 2. günü ilk günkü semptomlar
devam eder. Kaslardaki ağrı , tutuk yürüyüş hali daha belirgin
hale gelmiştir. Klonik kas kontraksiyonları şekillenebilir. Akut
furbur'dekine benzer şekilde vücudunu tutar.
Üçüncü gün beden ısısı, solunum ve nabız
nispeten düşme eğilimine girer. Hayvan yemeye içmeye başlar. Fakat
kaslardaki tutukluk 2-3 gün daha devam eder. Hastaların tümü 3-5
gün içinde klinik şifaya kavuşur.
Bazı gebe inekler " abortus " yapabilir.
Yanlış yutma sonucu " aspirasyon pnömoni "şekillenmesi de
olagandır. Ender olarak deri altı empysem i ve akciger emphysemi
ile de komplike olabilir.
Otopsi Bulguları:
Lenf yumruları şiş , ödemli , serozalar
hiperemik , yer yer peteşilerle bezeli , abomazum hiperemik ,
barsak mukozası hiperemik , eklemlerde synovial membranlarda
dejeneratif bozukluklar, bazen akciger emphysem i ve brochiolitis
tablosu saptanır.
Tedavi: En yakın Veteriner Hekiminize
başvurunuz.
Kontrol:
- Yaz mevsiminde sokucu sineklerle mücadele edilir.
- Ephemeral fever e karşı "ölü " ve "adjuvantlı atenue virus
aşıları" geliştirilmiştir. Bu aşılar sinek mevsiminden önce 2
defa uygulanmaktadır.
DERLEYEN:
Vet. Hek. Hayri YENİYURT
KAYNAK :
Aytuğ C.N. (1991) Sığır Hastalıkları 2. Baskı Tüm Vet 330-331
|
