HASTALIKLARA KARŞI KORUNMA:
Hayvansal üretimde
ağılların temizliği ve bakımına sürekli önem vermek suretiyle
hastalıkların ortaya çıkmasına meydan verilmemelidir. Bu amaçla
ağıl temizliği ve dezenfeksiyon uygulamaları keçi
yetiştiriciliğinde de en önemli işlerin başında gelir. Hastalığa
neden olan bakteri ve virüsler nemli ortamlarda, özellikle gübre
ve idrar ile ıslanan ağıl tabanı ile duvardaki çatlak ve
yarıklarda kolayca ürerler. Bu nedenle mümkün olduğunca ağıl
tabanı kuru tutulmalı ve olanaklar elverdiğince gübre tabandan
uzak tutulmalıdır. Yataklık uygulaması bulunan bir kısım süt
keçiciliği yapılan işletmeler yaz başı ve kış başında bu
altlıkları dışarı çıkarmalıdırlar. Ağıl tabanı temizlendikten
sonra duvarlardaki çatlak ve yarıklar kapatılmalı ve tüm ağıl
sönmüş kireçle badana yapılmalıdır. Ağılda bulunan metal
aksamlar yağlı boya ile boyanmalı pencere ve havalandırma
bacaları yazın sinek ve benzeri parazit ve asalaklara karşı
telle kapatılmalıdır. Meraya çıkan hayvanların dış parazitlere
karşı ayak banyolukları uygulaması yapılmalı, oluşabilecek ayak
hastalıklarının önüne geçilmelidir. Keçilerde rastlanan bazı
asalaklar ve hastalıklar şunlardır: kelebek hastalığı, kum
kelebeği hastalığı, akciğer kıl kurtları, delibaş hastalığı,
bağırsak şeritleri ile mide ve bağırsak kıl kurtları, kanlı
ishal ( Koksidiyoz ) , bit, kene, uyuz ve nokra.
Keçi salgın hastalıkları arasında ise;
Keçi çiçek
hastalığı,
şap hastalığı,
kuduz hastalığı, Ektima sayılabilir. Bakteri
kökenli keçi hastalıklarından en fazla yaygın olanları arasında ise;
yumuşak böbrek hastalığı ( Enterotoksemi ) , yavru atma ( Burcella
melitensis, malta humması ),
Şarbon (Antrax), keçi ciğer ağrısı, yalancı verem ( paratüberküloziz ) sayılabilir.
Sağlık Koruma Amacı İle Mutlaka Uygulanması
Gerekli Olan Aşılar; bir işletmede sağlık koruma işletme ekonomisi
ve sürü idamesi bakımından mutlaka dikkate alınması gerekli olan
işlemlerden birisidir. Zamanında yapılan aşılar sürünüzün sigortasıdır.
Nasıl araba ya da evler olası bir soruna karşı cüzi bir miktara
sigortalanıyorsa, hayvanlarda yine sadece bir hayvan fiyatına her yıl
aşılanmalı ve tüm sürüyü etkileyebilecek olumsuzluklar bertaraf
edilmelidir. Sürünüzdeki sağlık koruma işlemleri için uzman veteriner
hekimi müdahale etmesi sürü sağlığı açısından çok önemlidir. Ancak
uzamana ulaşamayacak durumda iseniz aşağıdaki uygulamaları yapmanız
önerilmektedir.
-
Şap: 2,5 yaşından büyük, 6 aydan sonra
yapılır. Tipleri A,O,C,AS, A,SOTE1,SOTE2
-
Enterotoksemi
(Çelerme): Halk arasında yem aşısı da
denmektedir. Ani yem değişikliklerinden önce yapılır. Bağırsaklarda
saprofit bakteriler vardır. Ani yem değişikliklerinde bu bakteriler
hayvanları zehirlemektedir. Buna bağırsak zehirlenmesi denir. Oğlaklara
ve kuzulara 1,5 aylıktan sonra 21 gün arayla 2 kere yapılmaktadır.
Antikor titresini artırmak için yapılır. Keçilere 3 hafta ara ile 2 kez
yapılır.
-
Ektima: Deri altına Ektima gözükmeden
yapılmalıdır.
-
Brucella: Erkeklerden dişilere bulaşan
zoonoz bir hastalıktır. Hasta olan keçiler 4,5 aydan sonra yavru
atmaktadır. Aşılama 3 aylığa kadar olan oğlaklara yapılır. Ergin aşı
hastalık görülen sürülerde kullanılır. Deri altına yapıldığında 3 saatte
yayılır, kas içine yapıldığında ise 1 saatte yayılmaktadır. Genellikle
aşılar deri altına yapılmaktadır.
-
Agalaksiya: Keçi ciğer ağrısı aşışsıda
denir. Keçi güneşe yatar ve kesik kesik öksürür. Ciğerlerde yapışma
vardır. 4 aylık büyük oğlaklara kuyruk derisi altına ya da kulak
derisinin altına yapılır. Aktif bir aşıdır.
-
Pseudotüberküloz: Halk arasında patlak
veya çatlak denilmektedir. Çene altı lenf yumrularının şişmesidir. Lenf
yumruları apseleşir. Bulaşıcıdır. Direk etki ile bulaşır. Hayvanlar
birbirlerine kolay bulaştırırlar. Tedavi; düzenli olarak 5 sene aşı
yapılmalıdır.
-
Koksidiyoz (Cocsidiosis):
Protozoon bir hastalıktır. Kandaki hücreleri parçalayan bir hastalıktır.
Tavuklarda daha yaygındır. Bazı hayvanların bağırsakları koksidiyoza
karşı daha duyarlıdır. Değişik tipleri vardır. Keçilerdeki,
kanatlılardakinden farklıdır. Protozoonlar kan hücrelerini parçalarlar.
Özellikle sütten kesim sırasında oğlaklarda kanlı ishal görülür. Yemlere antikoksidiyal ilaçlar katılması tavsiye
edilmektedir. Fakat ekonomik değildir. İlacın yem içerisine çok iyi
karışması gerekir.
-
İç ve Dış Parazitler: Dönüşümlü olarak 1
sene enjeksiyon yoluyla, 1 sene oral yolla ilaç kullanılır.1 sene
ivermektin grubu, 1 sene solüsyon halinde bovifor kullanılır.
DERLEYEN:
Vet. Hek. Hüseyin
DEMİRTAŞ |