GEBE DÜVE
VE İNEKLERİN BAKIM BESLENMESİ
İneklerde gebelik
süresi ortalama 280-285 gündür. Gebe düveler birkaç gün daha
erken doğum yaparlar. Gebe düvelerin gebeliğin son iki ayındaki
yemlenmesi önemlidir. Buzağılamadan birkaç hafta önceki yem
tüketimi, buzağılamadan sonraki yem tüketimini etkiler. Aşırı
beslemede düvenin yumurtalıkları yağ tutar, düve ya zor gebe
kalır, ya kısır kalır. Süt verimi de düşük olur. Yetersiz
beslemede hayvanın sindirim ve döl verimi üzerine olumsuz etki
eder.
Düveler (Kültür ırkı) 16-18 aylık
tohumlanırlar ve 25-27 aylıkken ilk buzağılarını yaparlar, bu dönemde
gelişmeleri henüz tamamlanmamıştır.
Düveler bu dönemde gelişmeleri ve
süt verimleri için ek bir enerjiye ihtiyaç duyarlar. Düve iken iyi bakılan bir
dişi süt verimi yüksek bir inek olur. Onun için düvelik döneminde bilinçli bir
bakım ve besleme gerekir. İyi kalitede kuru yonca, kuru ot, silaj beslemede
önemlidir. Mısır silajı ile beslenen düvelerin kalsiyum ve fosfor ihtiyaçları
ayrıca karşılanmalıdır. Gebe ineğe ve düveye ilk aylarda özel bir bakım
gerekmemektedir. Gebeliğin son 2-3 ayında diğer hayvanlardan ayrılmalı ve
yağlanmaya meydan verilmeyecek şekilde vücut formunu koruyacak ve buzağının
normal gelişmesini sağlayacak şekilde kaliteli kaba yem ve ilave kesif yemle
beslenmelidir. Normal olarak inekler 10 ay (305 gün) sağılırlar. Doğurmalarına
60 gün kala sağıma son verilerek kuruya çıkarılırlar. Kuruya çıkarma; hayvana
verilen yem miktarı azaltılır ve süt miktarı düşürülür, günde 2 kez yapılan
sağım bire indirilir, sonra iki günde bir yapılır ve birkaç gün sonra sağım
tamamen kesilir. Buzağılamadan önce ineği bir süre kuruda bırakmakla; süt
salgılayan organların dinlenmesi ve ineğe verilen besin maddelerinin süt üretimi
yerine karnındaki yavrunun gelişmesi için kullanması sağlanır. Meme hastalıkları
(Mastitis) için tedavi uygulanır.
500 kg canlı ağırlıktaki verim döneminde %4 yağlı
süt veren kurudaki inekler için örnek rasyonlar;
1. Rasyon ; Doğuma 4 – 6 hafta kala (günde
kg olarak)
2. Rasyon ; Doğuma 21 – 10 gün kala arası
(günde kg olarak);
3. Rasyon ; Doğuma 10 gün kala dan Doğuma
kadar (günde kg olarak);
Yemler |
1. Rasyon |
2. Rasyon |
3.Rasyon |
Kuru ot |
3 |
3 |
3 |
Kuru fiğ otu |
0,5 |
0,5 |
0,5 |
Buğday saman |
2 |
2 |
2 |
Arpa Kırması |
1 |
1 |
|
Süt yemi |
|
2 |
2 |
Mineral
madde |
0,1 |
|
|
Toplam |
6,6 |
8,5 |
7,5 |
3. Rasyonda doğuma 3-4 hafta kala süt yemi
miktarı her gün 0,5 kg artırılarak verilmeye devam edilir.
İnek kuruya çıkarıldığı ilk 2-3 hafta
bol miktarda kaliteli kaba yem ile beslenir. Buna ilaveten günde 2-3 kg’ı
geçmeyecek şekilde kesif yem verilir.
İnek kuruya çıkarıldığı ilk 2-3
hafta bol miktarda kaliteli kaba yem ile beslenir. Buna ilaveten günde 2-3 kg’ı
geçmeyecek şekilde kesif yem verilir.
Gebeliğin 7. ayından itibaren günde
8-10 kilo süt veriyormuş gibi yemlenmesine özen gösterilmeli, aşırı kaba yem
verilmemelidir. Hayvanın kuru dönemde vücut ağırlığının en az %1’i kadar kaba
yem yemesi ve yediği kesif yem miktarının da vücut ağırlığının %1’ini geçmemesi
gerekir. Kuru dönemde rasyondaki kalsiyum miktarı azaltılmalı ve bu dönemin
başında ve sonunda vitamin takviyesi yapılmalıdır. Ayrıca yavru atma riskini
azaltmak için bozuk küflü ve gaz yapıcı yemlerden ve aşırı soğuk su vermekten
kaçınılmalıdır, hava soğuksa doğumdan sonra ılık su verilmelidir. İneğin doğumu
müteakip hemen sağılması sonun düşmesine engel olabileceği gibi, aynı zamanda
doğum felcine (Süt humması) neden olabilir. Eğer hayvan yattığı yerden
kalkamıyorsa veteriner hekime baş vurmalıdır. Bu nedenle 3-4 gün ineğin sütü
tamamen bitecek şekilde sağılmamalıdır. Buzağılayan ineğe, verdiği verime uygun
bir besleme (rasyon) uygulanmalıdır. İneğin süt verimindeki artışı karşılaması
için rasyon enerji ve protein ihtiyacını karşılayacak şekilde hazırlanmalıdır.
Doğumuna 60 gün kala ineklerinizi kuruya
çıkarınız!
Gebe Düve ve İneklerinize:
-
Doğumdan sonra 3- 4 gün ineğin sütü tamamen
bitecek şekilde sağılmamalıdır.
-
Hayvanın kuru dönemde vücut ağırlığının en
az %1’i kadar kaba yem yemesi ve yediği kesif yem miktarının
da vücut ağırlığının %1’ini geçmemesi gerekir.
DERLEYEN:
Vet. Hek. Hüseyin DEMİRTAŞ
|