Sığır

   Kaba yem olarak; Çayır ve meralar, baklagil yem bitkileri (Yonca, fiğ, korunga vb.), her türlü kuru otlar, kök ve yumru yemler ve diğer silo yemleridir.

   Kesif yem olarak ;

• Arpa, yulaf, mısır gibi tane yemler,

• Ayçiçeği küspesi, Pamuk tohumu küspesi gibi yağlı tohum küspeleri,

• Muhtelif kepek, bongalit vb. gibi değirmen artıkları,

• Et unu, balık unu, kemik unu gibi hayvansal yem maddeleri,

• Melas ve kuru pancar posası gibi şeker fabrikası artıkları,

• Vitaminler, tuz ve diğer mineral maddeler olarak sıralayabiliriz.

   Hayvanlarımızın enerji ve protein gereksinimlerini doğru karşılamak için kaba ve kesif yemlerimizi dengeli bir rasyon hazırlayarak vermeliyiz. Buna göre Rasyon ; hayvanlara bir gün (24 saat) içinde besin madde ihtiyaçlarına göre hazırlanıp verilmesi gereken kaba ve kesif yemlerin toplam miktarıdır.Gelişmesini tamamlamış Sığırların rasyonları yaşama payı ve verim payını karşılayacak şekilde hazırlanmalıdır. Bir hayvanın hiçbir verim vermeden canlı ağırlığını muhafaza edebilmesi için yedirilmesi gereken rasyona “Yaşama Payı Rasyonu” denir. İneklerin süt verimleri, boğaların canlı ağırlık artışı ve iş gücü için yaşama payına ek olarak verilmesi gereken rasyona “Verim Payı Rasyonu” denir.

   Süt sığırları için rasyon hazırlanırken dikkat edilecek hususlar şunlardır :

1. Rasyon hazırlamadan önce hayvanların canlı ağırlıkları, verim düzeyleri, laktasyon sayıları, fizyolojik durumları (gebelik), kurumadde tüketim düzeyleri saptanmalıdır. Kuru madde; yem maddelerinin suyu alındıktan sonra geriye kalan kısımdır.

2. Hayvanların verimine uygun günlük besin madde gereksinimleri (enerji, protein, mineral ve vitaminler) karşılanmalıdır.

3. Rasyonun mümkün olduğunca fazla yem çeşidi kullanılarak hazırlanması gerekir.

4. Hayvana verilecek yemler sindirim sistemi kapasitesinden fazla olmamalıdır.

5. Rasyonda kullanılan yem çeşitleri hayvan tarafından sevilerek tüketilmeli ve verimine olumsuz bir etkisi olmamalıdır.

6. Rasyonun toplam ham yağ içeriği kurumaddede %5'in üzerinde olmamalıdır. Bu değerin üzerindeki yağ düzeyleri rumende sellülotik bakterilerin çalışmasını olumsuz etkilemekte ve sindirim aksaklıkları oluşmaktadır.

7. Rasyon maliyeti de önemlidir. Bunun için ucuz yem kaynakları kullanılmak suretiyle "en düşük maliyetli rasyon" hazırlanmalıdır.

8. Hazırlanan rasyonların hayvanlara en az 2 öğünde, mümkünse 3 öğünde verilmesine özen gösterilmelidir.

9. Rasyondan rasyona geçiş, en az 3 gün içerisinde kademeli olarak yapılmalıdır. Aksi halde Rumen mikroorganizmaları bundan olumsuz etkilenmekte hayvan hastalanmaktadır.

10. Hazırlanan rasyonlar da kaba yemlerin yaşama payı+7 kg sütü karşılayacak nitelikte olmasına özen gösterilmeli ve bunun üzerindeki süt verimi (%16 HP 2400 ME kcal/kg-%18 HP 2500 ME kcal/kg) süt yemi ile karşılanmalıdır.

   Yaşama payını yediği kaba yemlerden sağlayan ineğin süt verimi için ayrıca kesif yeme ihtiyacı bulunmaktadır. Verim payı için kaba yem dışında verdiği her 2–2,5 kg süt için 1 kg süt yemi (fabrika yemi) verilmelidir. İneğe verilecek kaba yemin üçte biri (1/3) yonca, fiğ, korunga gibi baklagil kuru otlardan, üçte ikisi (2/3) ise kuru çayır otlarından oluşması en iyisidir. Baklagil kuru otları ve çayır otu yoksa o zaman saman kullanılır. Eğer hayvana saman verilecekse kaba yemin yarısı samandan, diğer yarısının 1/3 ü baklagil, 2/3 ü kuru çayır otundan karşılanmalıdır. Hayvanlar yediği yeme göre değişmekle beraber günlük 40 ila 60 kg arasında su içerler. Hayvanın verdiği her 1 kg süt için 3 litre suya ihtiyacı olup ve bunun sağlanabilmesi için hayvanların önünde devamlı temiz ve uygun sıcaklıkta su bulundurulmalı bu mümkün değilse günde en az iki kez yemlemeden sonra 15 derece sıcaklıkta bol su verilmelidir.