MANTAR (DERMATOMİKOZİS)
Deri, kıl ve tırnak
gibi keratinize
dokuların
dermatofitler olarak
adlandırılan ve
başlıca
epidermophyton,
microsporum ve
trichophyton
genusuna bağlı
mantar türleri
tarafından invaze
edilmesiyle oluşan
bir hastalıktır.
Dünyanın her
yerinde bulunan bu
etkenler insan ve
hayvanlarda değişik
şiddetlerde
infeksiyon meydana
getirmektedir.
Dermatofitler
tarafından
oluşturulan kıl
dökülmesi, deride
kepeklenme ve
kabuklanma ile
karakterize,
ekonomik kayıplara
yol açan, buzağı ve
genç sığırlarda daha
çok rastlanan,
enzootik, zoonoz bir
hastalıktır.
Etiyolojisi:
Sığır, koyun, keçi,
pratiğinde genel
olarak hastalığı
oluşturan etken
olarak:
-
Trichophyton
verrucosum
-
T.mentagrophytes
-
T.equinum
-
Microsporum
gypseum
-
M.nanum
-
M.canis gibi
patojenler rapor
edilmiştir.
Hastalık etkenleri
yıllarca ahırlarda,
malzemelerde, aktif
olarak kalabilirler.
Karanlık, nemli,
kapasitesinin
üzerinde hayvan
barındıran
ahırlarda, hayvan
nakillerinin
yapıldığı kapalı
ortamlarda bulunan
hayvanlarda
hastalığın görülme
sıklığı fazladır.
Gençlerde yaşlılara
göre, dişilerde ise
erkeklere oranla
hastalık daha çok
gözlenir. Özellikle
bağışıklık
sisteminin
gelişmesine paralel
olarak görülme
sıklığı
azalmaktadır.
Hastalığın ortaya
çıkmasında
mevsimlerinde etkisi
vardır. Güneş
ışınlarının az
olduğu kış ve nemli
ortamın daha çok
oluştuğu ilkbahar
aylarında trikofiti
olaylarının arttığı,
yazın ise lezyonlu
hayvanların tedaviye
bile gerek kalmadan
kendiliğinden
iyileştiği
gözlenmiştir.
Semptomlar:
Hastalığın
inkübasyon süresi
3-4 hafta olup,
genellikle lezyonlar
baş bölgesinde
lokalize
olmuşlardır. En
yaygın olarak göz
çevresi, alın,
yanak, kulak ve
burun üstünde
bulunurlar.
Klinikman yuvarlak,
asbest veya tebeşir
tozu görünümünde,
kepeklenme ile
karakterize
lezyonlar olup
kaşıntı ya çok azdır
ya da hiç yoktur.
İlk önce nemli olan
lezyonlar daha sonra
kuruyarak kabuklaşır
ve gri beyaz bir
görünüm alır.
Diagnoz:
Klinik görünüm
izlenmesi sonucunda
kolaylıkla teşhis
edilebilecek olan
hastalığın kesin
tanısı için
labratuvar
muayenelerinden
yaralanılır.
Proflaksi:
Hayvanların
yaşadıkları yerlerin
ve ya
nakledildikleri
alanların temiz,
bakımlı olmasına
dikkat edilmeli,
mevsime uygun olarak
güneş ışığından
yararlanmaları
sağlanmalı,
rasyonlarına düzenli
aralıklarla vitamin
ve mineral madde
takviyeleri
yapılmalıdır. Ayrıca
son yıllarda aşı
uygulamaları da
hızla yayılmaktadır.
Tedavi:
Veteriner Hekiminize
danışınız!
Derleyen:
Veteriner Hekim
Tolga GÜNDÜZ
Kaynak:
|