BUZAĞILARDA
CRYPTOSPORİDİOSİS
Cryptosporidia spp. bütün hayvan türlerinin
barsaklarında mevcuttur. Barsak mukozası kript'lerindeki epitel
hücrelerine yerleşir, yüzeysel yangı meydana getirirler.
Cryptosporidia'lar buzağılarda 1-3 haftalık devrede hastalık
meydana getirirler. Erginlerin ve 1 ayda büyük buzağıların
barsaklarında her zaman mevcuttur. Oocystler hayvanların dışkıları
ile çevreye yayılır. Uygun rutubet ve ısı ortamında sporozoitlerin
şekillenmesi ile enfeksiyon yeteneği kazanırlar. Ahır zeminlerinde
yıllarca canlı kalabilirler. Dezenfektan maddelerden
etkilenmezler.
Yeni doğan buzağılar ağız yolu ile sporlanmış
oocytleri alırlar. (bulaşık ahır zeminleri , hayvanların birbirini
yalamaları ) Eğer hayvanları enfekte eden oocyt sayısı fazla değil
ise, herhangi bir klinik semptom görülmez. Enfeksiyon yoğunluğunun
fazla olması halinde klinik semptomlar ortaya çıkar.
Buzağılarda görülen başlıca semptom ishaldir. E.Coli
ishali ve Rotavirüs - Coronavirüs ishali ile komplike olduğu
taktirde çok şiddetli ve öldürücü ishal görülür.
Doğumdan sonraki 5. gün ile 4. haftanın sonuna
kadarki dönemde görülen buzağı ishallerinde Cryptosprodia
parazitlerinin rolü olabileceğini de düşünmek gerekir.
Dışkıda Cryptosproida oocytlerini görebilmek için,
flotasyon metodu ile hazırlanmış olan preparatın gimza boyası ile
boyanması gereklidir. Oocytleri coccida oocytlerinden çok daha
küçüktür. Yaklaşık 5 micron büyüklüğündedir.
Sağaltım: En yakın Veteriner Hekiminize
başvurunuz.
Koruma: Enfeksiyon yoğunluğunu azaltıcı önlemlerin
alınması çok önemlidir. Bunun için buzağılar doğumundan itibaren
ilk 1 ay ayrı ayrı bokslara alınmalı bu sayede diğer buzağılarla
temastan uzaklaştırmalıdır. (Boksların altları temiz en az 5 günde
bir sap - saman atılmalı ve temizlenmeli.)
DERLEYEN:
Vet. Hek. Hayri YENİYURT
KAYNAK :
Aytuğ C.N. (1991) Sığır Hastalıkları 2. Baskı Tüm Vet 362
|